Τετάρτη 5 Μαρτίου 2014

Μια βουλγαρική σημαία λάφυρο, ενός ευθυμογράφου!!!

*Η πρωτοσέλιδη φωτογραφία του Σταμ. Σταμ. από την εφημερίδα "Πατρίς" 16/7/1913 






Γράφει ο Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



            Μια κόκκινη βουλγαρική σημαία με κεντημένα χρυσά γράμματα, που υπάρχει στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της οδού Σταδίου, κρύβει μια ηρωική πράξη ενός δημοσιογράφου, που σιγά – σιγά σκεπάζεται από την λήθη. Είναι λάφυρο του Β’ Βαλκανικού Πολέμου…
            Ο έφεδρος δεκανέας Σταμάτης Σταματίου, που μαθήτευσε κοντά στον πατριάρχη της ελληνικής δημοσιογραφίας το Βλάση Γαβριηλίδη, την άρπαξε από  Βούλγαρο σημαιοφόρο, πολεμώντας σώμα με σώμα στη μάχη της Στρώμνιτσας, το 1913.
            Ο Σταμάτης Σταματίου, γνωστότερος ως Σταμ. Σταμ. όπως υπέγραφε τα κείμενά του, γεννήθηκε το 1881 στη Ναύπακτο.
            Σε ηλικία 14 ετών πήγε στην Αθήνα όπου τελείωσε τις γυμνασιακές σπουδές του στο Λεόντειο Λύκειο και φοίτησε κατόπιν στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τα λεφτά που έβγαζε από την εργασία του.
            Διακρίθηκε ως δημοσιογράφος, ευθυμογράφος και σκιτσογράφος.
            Σε νεαρή ηλικία άρχισε να δημοσιεύει σκίτσα στη «Διάπλαση των Παίδων», αλλά και λογοτεχνικά κείμενα. Λίγο αργότερα προσελήφθη στην εφημερίδα «Ακρόπολις» του Βλάση Γαβριηλίδη, όπου αργότερα έγινε και διευθυντής. Συνεργάσθηκε και με άλλες εφημερίδες και περιοδικά, όπως  η «Πατρίς», το «Έθνος», το «Μπουκέτο», η «Πρωία», η «Έδεσσα  κ.λπ.
*Ο Σταμάτης Σταματίου


            Ο Σταματίου διακρίθηκε για το πηγαίο χιούμορ του, διαλέγοντας στα ευθυμογραφήματά του ως ήρωες πνευματώδεις και γραφικούς  τύπους της ελληνικής υπαίθρου ή αφηγούμενος ιστορίες από το Στρατό, που τα χρόνια εκείνα είχε μεγάλη συμμετοχή σε πολεμικές επιχειρήσεις.
            Ο πρώτος τόμος των Απάντων του με τίτλο «Ιστορίες του Χωριού» κυκλοφόρησε το 1946, αλλά ο Σταματίου δεν πρόλαβε να τα δει τυπωμένα γιατί πέθανε εκείνη τη χρονιά. Προλόγιζε ο Δημήτρης Ψαθάς, που είχε χαρακτηρίσει τον συγγραφέα «καλόκαρδο σατιρικό».  Το 1973 κυκλοφόρησε και ο τόμος με τίτλο «Εύθυμα και Σατιρικά».
            Ο Σταματίου υπηρέτησε ως στρατιώτης στον Α΄ Βαλκανικό Πόλεμο και ως έφεδρος δεκανέας στο Β’ Βαλκανικό Πόλεμο παίρνοντας μέρος σε πολλές μάχες.
*Η μία όψη της σημαίας που υποδηλώνει 
ότι ανήκει στην εθελοντική λεγεώνα των Αρμενίων της Βουλγαρίας

Στη Στρώμνιτσα έγινε ήρωας…

            Διακρίθηκε ιδιαίτερα στη μάχη της Στρώμνιτσας, όταν στις 10 Ιουλίου 1913, έβλεπε ότι στο αντίπαλο βουλγαρικό τμήμα με το οποίο πολεμούσαν υπήρχε μια κόκκινη σημαία. Αυτή η σημαία τον προκάλεσε και τον εκνεύρισε. Έτσι, αποφάσισε να την πάρει. Ρίχτηκε στην μάχη που γινόταν με ξιφολόγχες, σώμα με σώμα, πάλεψε με τον βούλγαρο σημαιοφόρο, και την  άρπαξε αν και δέχτηκε πολλά χτυπήματα. Αυτή η σημαία ήταν για τον Σταματίου το μεγάλο λάφυρο. Τιμητικά προήχθη σε λοχία για την ανδρεία του.
             Η κόκκινη σημαία, που άρπαξε στη μάχη ο Σταματίου, σήμερα φυλάσσεται στο Εθνικό Ιστορικό Μουσείο της Αθήνας. Ανήκε στη Αρμενική Λεγεώνα, ένα σώμα Αρμένιων εθελοντών της Βουλγαρίας και έχει διαστάσεις 0,96Χ1,34 μ.

Ο Σταματίου στο δημόσιο βίο

            Ο Σταμάτης Σταματίου υπήρξε έμπιστος του Ελευθερίου Βενιζέλου και ανέλαβε διάφορες σημαντικές κρατικές θέσεις.
            Μεταξύ άλλων υπηρέτησε στο γραφείο Τύπου της Γενικής Διοίκησης Ηπείρου. Ως υποδιοικητής στο Σιδηρόκαστρο. Το Σεπτέμβριο του 1915 τοποθετήθηκε στο Καστελλόριζο και το 1916 ως νομάρχης  στην Καστοριά.
            Προσχώρησε στο Κίνημα Εθνικής Άμυνας, και εξ αυτού του λόγου παύθηκε από την κυβέρνηση της Αθήνας. Το 1918 ανέλαβε νομάρχης Φλώρινας και στη διετία 1919-1920 νομάρχης Πέλλας. Όταν το 1920 ο Βενιζέλος έχασε τις εκλογές και ανέλαβαν οι Λαϊκοί,  παύθηκε από την νομαρχία, στην οποία επανήλθε κατά τη διάρκεια της επαναστατικής κυβέρνησης των Γονατά- Πλαστήρα (1922-1923). Κατά την περίοδο αυτή ειδικά, βοήθησε αποφασιστικά τους πρόσφυγες της Μικρασιατικής Καταστροφής και του Πόντου να χτίσουν τα σπίτια τους αρχίζοντας μια νέα ζωή στις καινούργιες πατρίδες. Επέβλεπε ο ίδιος τα έργα και επικοινωνούσε με τους πρόσφυγες για τα προβλήματά τους. Το 1924-1925 ανέλαβε νομάρχης Δράμας και παύθηκε αργότερα από τη δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου. Το 1930-1933 ήταν νομάρχης Ρεθύμνου.
*Η άλλη όψη της σημαίας, που πήρε λάφυρο ο Σταματίου


            Στον Ελληνοϊταλικό πόλεμο του 1940, έστελνε ανταποκρίσεις από το Πόγραδετς.
            Νυμφεύθηκε με την Εδεσσαία Θεανώ Δώδου το 1922.
            Κατά τη διάρκεια της Κατοχής άρχισε η επιδείνωση της υγείας του. Πέθανε σε νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης τον Οκτώβριο του 1946.
            Ήταν μέλος της Ενώσεως Συντακτών Ημερησίων Εφημερίδων Αθηνών και του Συνδέσμου Σκιτσογράφων.
            Για τη εθνική προσφορά του το 1919 του είχε απονεμηθεί ο Αργυρός Σταυρός του Τάγματος του Σωτήρος. Ως νομάρχης Φλώρινας το 1918 τιμήθηκε από την Γαλλική κυβέρνηση με τον τίτλο του Ιππότη της Λεγεώνας της Τιμής. 

Παντελής Στεφ. Αθανασιάδης



*Σκίτσο του Σταμ. Σταμα δημοσιευμένο στο "Επτά Ημέρες" της "Καθημερινής"

*Η Στρώμνιτσα

*Η προέλαση του Στρατού προς τη Στρώμνιτσα


*Ο Σταμάτης Σταματίου, από το Ημερολόγιο του Κ. Σκόκου

*Ο Σταματίου με το λάφυρο του. Από τα αρχεία της Γενναδείου Βιβλιοθήκης

32 σχόλια:

  1. Που έχει πάει αυτή για τους Ελληνες η χαρακτhριστική ανδρεία άραγε? Υπάρχει ακόμα?

    Madeleine Leontariti

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία.Μια πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία.

    Vasilis Ritzaleos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. ΕΧΩ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ ΤΟ ΠΡΟΠOΛΕΜΙΚΟ ΤΟΥ ΣΤΑΜ-ΣΤΑΜ.ΕYΦΥΗΣ ΤΑΛΑΝΤΟΥΧΟΣ ΚΑΙ ΤΙΜΙΟΣ.

    Emmanouil Simos

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Aυτές οι πράξεις ηρωισμού και αυτοθυσίας, πρέπει να προβάλλονται και εσείς συμβάλλετε τα μέγιστα σ' αυτό. Συγχαρητήριά σας και σας ευχαριστώ που μας κάνετε υπερήφανους που είμαστε Έλληνες και ανεβάζετε το ηθικό μας σ' αυτούς τους δύσκολους καιρούς. Ευχαριστώ.

    Athanasios Frantzidis

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άκρως ενδιαφέρον.

    Nanna Brn

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Συγχαρητήρια για τη δημοσίευση!

    Επιτρέψτε μου μια μικρή παρέμβαση.

    Μεταφράζω λοιπόν από τα αρμενικά στη μία πλευρά της σημαίας: "Στη μνήμη των Μαλγάρων". Ίσως και να έχει την έννοια "Προς τιμή των Μαλγάρων", ή "Αφιερωμένο στα Μάλγαρα" ή ακόμα και "Προς τα Μάλγαρα" (;)...

    Το βουλγάρικο "КЪМЪ АРМЕНИЯ" το μεταφράζω ελεύθερα ως "Για την Αρμενία". Ας με διορθώσει κάποιος που ξέρει βουλγάρικα.

    Επίσης δε βρίσκω το συσχετισμό με το "Εμπρός δια τας Αθήνας" που αναφέρει η δημοσίευση και πιθανότατα να έχει υφανθεί με μικρά γράμματα επάνω αριστερά στην άλλη όψη της σημαίας. Αν και ακόμα κι εκεί το "Атина" (;) δεν είναι ευδιάκριτο. Το σίγουρο είναι ότι η αρμενική λεγεώνα αρνήθηκε να πολεμήσει στους Β' Βαλκανικό Πόλεμο ενάντια στους Έλληνες και τους Σέρβους. Βλέπε σχετικά: General Andranik, Α. Chalabian, Southfield, Miness.1988, σελ. 199-204 καθώς επίσης και μια σειρά δημοσιεύσεων του Ιωάννη Χασιώτη.

    Εκτός εάν δεν πρόκειται για την γνωστή Αρμενική Λεγεώνα αλλά για άλλο εθελοντικό αρμενικό σώμα κάτι στο οποίο δίνω μικρές πιθανότητες.

    Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και πάλι δεχτείτε τα συγχαρητήριά μου.

    Akis T. Dagazian

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Συγχαρητήρια για τη δημοσίευση!

    Επιτρέψτε μου μια μικρή παρέμβαση.

    Μεταφράζω λοιπόν από τα αρμενικά στη μία πλευρά της σημαίας: "Στη μνήμη των Μαλγάρων". Ίσως και να έχει την έννοια "Προς τιμή των Μαλγάρων", ή "Αφιερωμένο στα Μάλγαρα" ή ακόμα και "Προς τα Μάλγαρα" (;)...

    Το βουλγάρικο "КЪМЪ АРМЕНИЯ" το μεταφράζω ελεύθερα ως "Για την Αρμενία". Ας με διορθώσει κάποιος που ξέρει βουλγάρικα.

    Επίσης δε βρίσκω το συσχετισμό με το "Εμπρός δια τας Αθήνας" που αναφέρει η δημοσίευση και πιθανότατα να έχει υφανθεί με μικρά γράμματα επάνω αριστερά στην άλλη όψη της σημαίας. Αν και ακόμα κι εκεί το "Атина" (;) δεν είναι ευδιάκριτο. Το σίγουρο είναι ότι η αρμενική λεγεώνα αρνήθηκε να πολεμήσει στους Β' Βαλκανικό Πόλεμο ενάντια στους Έλληνες και τους Σέρβους. Βλέπε σχετικά: General Andranik, Α. Chalabian, Southfield, Miness.1988, σελ. 199-204 καθώς επίσης και μια σειρά δημοσιεύσεων του καθηγητού Ιωάννη Χασιώτη.

    Εκτός εάν δεν πρόκειται για την γνωστή Αρμενική Λεγεώνα αλλά για άλλο εθελοντικό αρμενικό σώμα κάτι στο οποίο δίνω μικρές πιθανότητες.

    Σας ευχαριστώ για τη φιλοξενία και πάλι δεχτείτε τα συγχαρητήριά μου.

    Akis T. Dagazian

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Καταπληκτικό. Πάντα θα υπάρχουν αυτοί οι "μικροί" έφεδροι που κάνουν την ΔΙΑΦΟΡΑ.

    Ηλίας Κοτρίδης

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Υπέροχο άρθρο κύριε Αθανασιάδη. Σας ευχαριστώ.

    Αρχοντία Παπαδοπούλου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Καταπληκτικη ιστορία !

    Μιχαήλ Σαραλέκος

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. ...εξοχη αναρτηση, τραβηχτηκε απο την Ληθη, ωστε ακομα μια φορα να μεινει στα αληθη!..

    Antonis Xatzhnikolas

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Γεια σου ρε Παντελή!
    Μας ανεβάζεις το ηθικό!
    "Εμπρός για την Αθήνα"; Πού πας ρε...Καραμήτρωφ;

    Υ.Γ.: Ποιος να το φανταζόταν για τον Σταμ Σταμ...


    Andreas Makrides

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  13. Σας ευχαριστώ ιδιαιτέρως κ. Αθανασιάδη! Καθώς δεν είχα την ευκαιρία να επισκεφτώ το Μουσείο Εθνικής Ιστορίας χρησιμοποίησα για την παρέμβασή μου τις φωτογραφίες που αναρτήσατε στο ιστολόγιο της εξαιρετικής δημοσίευσής σας. Σίγουρα η ιστορία της σημαίας αυτής χρήζει περαιτέρω ερεύνης ιδιαίτερα μετά τα στοιχεία που σας παρέθεσα. Σε κάθε περίπτωση το άρθρο σας αποτελεί μια αδιαμφισβήτητη συμβολή στην ανάδειξη άγνωστων πτυχών της νεότερης ιστορίας μας αλλά και παράλληλα ένα ισχυρό έναυσμα για όλους εμάς να επιστρατεύσουμε τις επιμέρους γνώσεις μας. Επιτρέψτε μου λοιπόν να σας συγχαρώ και από εδώ!

    Akis Dagazian

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  14. Dimitris Genopoulos Ευχαριστουμε , μπραβο για το αρθρο!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  15. Υπέροχο το δημοσίευμα. Για την ιστορία η κόρη του Σταμάτη Σταματιου ζεί σήμερα στην Θεσσαλονίκη και είναι 80 ετών.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  16. Ευχαριστώ. Θα ήταν υπέροχο για εκείνην να της το δείξει κάποιος φίλος από τη Θεσσαλονίκη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  17. ΙΩΑΝΝΗΣ ΧΕΙΜΩΝΑΚΟΣ
    Η ΣΗΜΑΙΑ ΓΡΑΦΕΙ ΑΡΜΕΝΙΑ ΚΑΙ ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΕΙΝΑΙ ΕΙΤΕ ΓΕΩΡΓΙΑΝΑ,ΕΙΤΕ ΑΡΜΕΝΙΚΑ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  18. Μιλάει για Αρμενική Λεγεώνα. Μάλλον θα ήταν Αρμένιοι εθελοντές της Βουλγαρίας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  19. Γιώργος Καραχάλιος
    Υπάρχει???
    Ενδεχομένως,ναι!!!
    Ποιός,άραγε, θα εμπνεύσει τους Ελληνες να την.... βγάλουν από " τη λήθη και να
    την ξαναζωντανεψουν " ???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  20. Γιώργος Καραχάλιος
    Καταπληκτικό...ενδιαφέρον...
    Με την πρώτη ευκαιρία, θα
    περάσω να την δω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  21. Efi Galoni
    Σε ευχαριστώ Παντελή μου. Είναι ωραίο να μαθαίνουμε κάτι καινούργιο.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  22. Vera Stratakou
    Είναι η ηρωική πράξη ενός μαχόμενου Έλληνα, που στην συγκεκριμένη περίπτωση έτυχε να είναι δημοσιογράφος... Καλώς έκανες και την δημοσιοποίησες Παντελή μου, γιατί πρέπει να γίνονται ευρύτερα γνωστές παρόμοιες ιστορίες..

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  23. Νάνσυ Καλαφάτη
    Μη δούμε να αδειάζουν τα Μουσεία από τέτοια αναμνηστικά, με τη λογική του αλυτρωτισμού... Όσο για τους δημοσιογράφους- πολεμιστές, καλύτερα να τους ξεχάσουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  24. Νάνσυ Καλαφάτη, τίποτα δεν θα ξεχάσουμε....

    ΑπάντησηΔιαγραφή

  25. Νάνσυ Καλαφάτη
    Pantelis Athanasiadis πιθανόν εσύ κι εγώ να μιλήσουμε στα εγγόνια πχ για τον Τέλο Άγρα η για την ατίθαση κόρη του ευεργέτη Μπενάκη, Πηνελόπη Δέλτα... Πόσοι συνάδελφοι γνωρίζουν ότι ήταν η μοναδική γυναίκα στην Επιτροπή καθιέρωσης της καθομιλουμένης μαζί με γίγαντες λόγιους???

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  26. Κίμων Βρεττός
    Διαβάζοντας το σχόλιο της κ. Madeleine Leontariti, πικραίνομαι. Δεν θέλω να πιστεύω ότι η ανδρεία των Ελλήνων είναι είδος σε ανεπάρκεια... Καλό είναι να μη χρειασθεί να το διαπιστώσουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  27. Νάνσυ Καλαφάτη
    Ο χαρακτηρισμός μου για τους δημοσιογράφους-μαχητές ήταν συγκριτικός για τους πολλούς "συμβιβασμένους"...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  28. Giannis Efstathiou
    Ομολογώ ότι δεν το γνώριζα... Κι ας ήταν Ναυπάκτιος... Σε ευχαριστώ πολύ Παντελή μου!!!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  29. Tony Pinelli
    αυτό θα πει...μαχιμη δημοσιογραφία....όχι σαν κάποιους κάποιους της σύγχρονης εποχής.ονοματα δεν λέω αν δεν προκληθω...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  30. Ωραίος ως Έλλην, ο αείμνηστος Σταμάτης Σταματίου! Και στην όψη και στην αδάμαστη ψυχή του! Από τις μορφές που κόσμησαν τον κλάδο της ελληνικής Δημοσιογραφίας, που αφιέρωσαν και πρόσφεραν ακόμα και τη ζωή τους για την Πατρίδα και τους συμπατριώτες τους. Δεν την ήξερα την αξιοθαύμαστη αυτή πτυχή του Σταμ. Σταμ., φίλτατε Παντελή! Σ' ευγνωμονώ που μας την φανέρωσες τόσο εύγλωττα. Ας είναι αθάνατος κι αυτός στη χορεία των "μικρών" και μεγάλων ηρώων της Φυλής μας και πρότυπο για τους νεότερους δημοσιογράφους, που ίσως έχουν παρασυρθεί και νομίζουν πως Δημοσιογραφία είναι αυτή η κατάντια των τελευταίων ετών...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  31. Litsa Mpimp
    Σας ευχαριστούμε για την πολύ ενδιαφέρουσα ιστορία που περιγράψατε.. Είστε αξιέπαινος..

    ΑπάντησηΔιαγραφή